Chiến Tranh Việt Nam (1954-1975)

Chiến Tranh Việt Nam (1954-1975) *

Chiêu Giang

(*Tóm tắt dành cho thế hệ thứ hai, thứ ba còn đọc được chữ Việt. Mong các anh chị góp ý.)

I- NGUYÊN NHÂN:

1- Pháp thua trận Điện Biên Phủ phải ký hiệp định Genève (Thụy Sĩ) chia cắt nước Việt Nam (VN) thành hai miền, lấy vĩ tuyến 17 làm ranh giới:

a) Việt Minh do Đảng Cộng sản VN lãnh đạo ở phía bắc xây dựng chế độ cộng sản (CS), lấy tên nước là VN Dân chủ Cộng hòa;

b) Quốc gia VN do vua Bảo Đại cầm quyền, sau khi trưng câu dân ý giao quyền Thủ tướng cho Ngô Đình Diệm, thành lập nước VN Cộng hòa.

2- Phong trào cộng sản quốc tế do Liên bang Xô viết (Liên Xô) và Cộng hòa Nhân dân Trung hoa (Trung cộng) lãnh đạo, có tham vọng bành trướng chủ nghĩa CS xuống phía Đông Nam Á châu, nên viện trợ vũ khí, đạn dược, lương thực cho miền bắc VN tiến đánh miền Nam VN.

3- Tổng thống Ngô Đình Diệm được Hoa Kỳ (Mỹ) viện trợ tiền bạc và vũ khí bảo vệ miền nam VNCH, làm thành trì ngăn chận bước tiến của CS phía bắc. (Ảnh 1)

Ảnh 1: Nước VN bị chia cắt tại vị tuyến 17, sau Hiệp định Genève.

II- DIỄN TIẾN:

1- Lực lượng Việt Minh (CS) còn trốn lại ở miền Nam sau 1954, sau khi liên lạc được lãnh đạo ở miền bắc, đã tổ chức khủng bố, đánh phá các làng mạc, đô thị của VNCH. Năm 1960 họ lập Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam và Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam để chống lại quân đội và chính phủ VNCH.

2- Từ sau năm 1954 đến 1963, chính phủ Đệ nhứt VNCH do Ngô Đình Diệm làm tổng thống đã ổn định được miền Nam: Định cư cho hơn một triệu người bắc di cư chạy trốn CS, dẹp quân phiến loạn tôn giáo, từng bước xây dựng quân đội chính quy, phát triển kinh tế xã hội, văn hóa giáo dục, chống bọn CS nằm vùng phá hoại.

3- Năm 1963, được Mỹ hậu thuẫn, một số tướng lãnh miền Nam làm cuộc đảo chính, giết hại Tổng thống Ngô Đình Diệm và em là cố vấn Ngô Đình Nhu, vào ngày 1-11-1963. Sau đó họ chia rẽ, xâu xé nhau, tranh giành quyền lực, khiến cho nền cộng hòa miền Nam rơi vào cảnh rối loạn chính trường. Lúc bấy giờ CS miền bắc mở 2 con đường huyết mạch tiến vô miền nam: một ở biên giới Lào, Cam Pu Chia, một ở phía ven bờ Biển Đông, để chuyển quân và vũ khí, súng ống, đạn dược vào miền Nam. Họ tổ chức nhiều trận đánh có quy mô lớn, khiến Mỹ và Đệ nhị VNCH lo sợ.

4- Từ năm 1965 Mỹ đổ quân vào cảng Đà Nẵng, cùng với các đồng minh là Úc Đại Lợi, Tân Tây Lan, Phi Luật Tân, Thái Lan, Đại Hàn, số quân có lúc lên đến hơn 500 ngàn. Trong khi đó, ở miền bắc, Trung Cộng cũng đưa quân sang giúp CS Bắc Việt, có lúc lên đến hơn 300 ngàn quân.

5- Không quân Mỹ liên tục oanh tạc, tấn công, dội bom xuống các thành phố, làng mạc ở miền bắc VN, từ năm 1964 đến cao trào pháo đài bay B52 oanh tạc 12 ngày đêm vào tháng 12 năm 1972.

6- Bắc Việt tổ chức “cuộc tổng tấn công và nổi dậy tại các đô thị miền Nam”, vào dịp Tết Mậu Thân 1968, vi phạm cam kết ngưng chiến, nhân dịp Tết của dân tộc. CS Bắc Việt gây ra cuộc tàn sát dân chúng ở Huế, gây ra cái chết của hơn 3000 người, trong những ngày chiếm đóng thành phố Huế. Còn tại các đô thị khác, hầu hết cuộc tổng tấn công và nổi dậy này đều thật bại.

7- Từ năm 1970 Mỹ bắt đầu rút quân khỏi VNCH. Chiến sự ở miền Nam cũng tiếp tục ác liệt bởi các trận đánh ở Cam Pu Chia, Đường 9 Hạ Lào, đặc biệt là cuộc tấn công nhiều mặt trận của CS Bắc Việt ở Quảng Trị, Đông Hà phía bắc VNCH, từ biên giới Lào và Cam Pu Chia sang các tỉnh cao nguyên (Ban Mê Thuột, Kon Tum,…) và miền Đông (Bình Long, An Lộc,…) của VNCH, được gọi là Mùa Hè lửa đỏ. (Ảnh 2)

Ảnh 2: Các mũi tiến công của quân đội miền bắc vào Mùa hè lửa đỏ năm 1972.

8- Hội nghị tại Paris giữa các bên Mỹ, VNDCCH, Chính phủ CMLT.CHMNVN (có Liên Xô, Trung Cộng đứng sau) và VNCH mở từ 1968, đến 27/01/1973 mới ký được Hiệp định Paris chấm dứt chiến tranh VN (sau chuyến đi thăm Trung Cộng của TT Mỹ Richard Nixon). Ngày 29/3/1973 Mỹ rút toàn bộ quân về nước.

9- Trong khi quân nhân phe đồng minh rút khỏi VNCH, Mỹ chấm dứt viện trợ tài chính, vũ khí, đạn dược, phương tiện chiến tranh; thì ở phía bắc, Liên Xô và CHND Trung Hoa liên tiếp đổ thêm viện trợ quân sự với khối lượng lớn cho Bắc Việt tấn công miền nam trên nhiều hướng: từ Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Ban Mê Thuột, Pleiku, Kon Tum, cho tới các tỉnh gần thủ đô Sài Gòn của VNCH như An Lộc, Bình Long, Xuân Lộc.

10- Ngày 30/4/1975, Tổng thống Dương Văn Minh mới lên thay Tổng thống Trần Văn Hương mấy ngày đã phải tuyên bố đầu hàng quân đội miền Bắc. Quân CS bắc Việt tiến vào Dinh Độc Lập vào buổi trưa ngày này, kết thúc 20 năm nội chiến, huynh đệ tương tàn do ý thức hệ cộng hòa và cộng sản.

III- KẾT QUẢ:

Phe cộng sản phía bắc do chính phủ VNDCCH cai trị xâm lược miền Nam đã chiến thắng. Ngay sau đó họ giải tán Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, thống nhất đất nước, lấy tên nước mới là Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1976.

Chiến tranh VN gây ra cái chết của hàng triệu binh sĩ và dân thường của hai miền nam bắc. Quân đội Mỹ và đồng minh cũng góp phần xương máu của gần một trăm ngàn công dân của họ vào chiến trường VN.

Trong thời gian chiến tranh, nhân dân VN hai miền nam bắc rất khổ cực, sống trong lo sợ, luôn bị khủng bố tinh thần, luôn âu sầu, lo lắng vì có người thân tham gia cuộc chiến. Nhiều người phải trốn chạy khỏi vùng lửa đạn, bị thương vong, mất mát tài sản và nhân mạng. (Ảnh 3)

Ảnh 3: Một em bé gái bị trúng bom napalm (8/6/1972), đang chạy về phía quân đội VNCH.

Sau ngày 30/4/1975 hàng triệu người VN ở cả 3 miền đất nước đã tìm đường trốn chạy ách cai trị của cộng sản bằng con đường vượt biển, tạo thành phong trào “thuyền nhân” tỵ nạn chính trị lớn nhất trong lịch sử thế giới. Đã có vài trăm ngàn người phải bỏ xác ngoài biển khơi do sóng gió, lạc đường, bị CS thủ tiêu, bị cướp biển Thái Lan,… và nhiều lý do khác.

IV- Ý NGHĨA CHIẾN TRANH VN:

a) Chiến tranh Việt Nam thực chất chỉ là cuộc nội chiến ý thức hệ do các cường quốc phát động và tiến hành trên đất nước Việt Nam, thông qua các cá nhân, tập đoàn bản xứ làm công cụ, xô đẩy nhân dân Việt nam vào một cuộc chiến tranh cốt nhục tương tàn.

b) Hậu quả bi thảm của cuộc chiến tranh này đất nước và dân tộc Việt Nam phải gánh chịu, sau khi ý đồ chiến lược trong vùng của các cường quốc đã đạt được thông qua cuộc chiến. (Ảnh 4)

Ảnh 4: Bài hát GIA TÀI CỦA MẸ của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, sáng tác năm 1965.

    A thousand years of Chinese reign.

    A hundred years of French domain.

    Twenty years fighting brothers each day,

    A mother's fate, left for her child,

    A mother's fate, a land defiled.

    A thousand years of Chinese reign.

    A hundred years of French domain.

    Twenty years fighting brothers each day,

    A mother's fate, bones left to dry,

    And graves that fill a mountain high.

    (Refrain:)

    Teach your children to speak their minds.

    Don't let them forget their kind—

    Never forget their kind, from old Viet land.

    Mother wait for your kids to come home,

    Kids who now so far away roam.

    Children of one father, be reconciled. (tuananhpri)

c) Vì vậy, cuộc chiến tranh Việt nam kết thúc, không phải là thắng lợi của phe này (Cộng sản) đối với phe kia (Quốc gia), mà chỉ là vì nhu cầu thay đổi thế chiến lược quốc tế mới của các cường quốc (Hoa Kỳ, Trung quốc, Liên Xô) mà thôi. Dù ai thắng cuộc chiến này, nhân dân VN cũng là những người bại trận, mất mát, đau khổ.

Chiêu Giang