Động đất ở Việt Nam:
Cộng Sản gây ra, chứ không phải thiên tai

Người dân tháo chạy khỏi toà nhà khi cảm nhận rung lắc trong trận động đất 5.0 độ richter ngày 28/7 ở Kon Tum.
Hình chụp từ camera nhà dân. (Hình: Báo Tiền Phong)

Trần Anh Quân

Trong vòng chưa đầy 60 phút (từ 00 giờ 45 phút tới 01 giờ 39 phút, ngày 7 Tháng Mười đã có 6 trận động đất liên tiếp xảy ra tại huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum.

Việt Nam vốn dĩ có rất ít động đất tự nhiên do tầng đất phía trên dày hơn, không có núi lửa và cũng không nằm gần các mảng kiến tạo lớn.

Viện Vật lý địa cầu gọi đây là những trận động đất kích thích, gây ra bởi các hồ chứa thủy điện do cộng sản Việt Nam xây dựng thời gian qua. Lượng nước khổng lồ này gây ra sức ép lớn xuống đáy hồ, kết hợp với những đứt gãy địa phương, gia tăng ứng suất của cột nước lớn sẽ gây ra động đất kích thích. Động đất kích thích thường có chu kỳ, xảy ra sau thời gian tích nước và thời kỳ mùa mưa.

Theo một thống kê năm 2022, nhà cầm quyền cộng sản đã xây dựng tới 28 đập, hồ thủy điện tại tỉnh Kon Tum. Riêng tại huyện Kon Plông (tâm chấn của những vụ động đất mấy ngày qua) thì có 3 hồ thủy điện. Lớn nhất là thủy điện Thượng Kon Tum với dung tích trữ 145 triệu mét khối nước.

Thân đập chính thuỷ điện Sông Tranh bị nứt, nước rò ra như suối. (Hình: Báo Người Lao Động)

Cần biết rằng trong 117 năm nay (từ năm 1903 đến năm 2020), khu vực huyện Kon Plông chỉ ghi nhận khoảng 33 trận động đất có độ lớn từ 2,5 trở lên. Nhưng giai đoạn từ năm 2021 tới Tháng Tám năm 2022 đã xảy ra một loạt trận động đất với gần 200 trận mới. Chỉ tính trong vòng 24 giờ (từ 12h ngày 28 đến 12h ngày 29 tháng 7) đã xảy ra 38 vụ động đất, nhiều hơn 5 trận so với tổng số vụ động đất trong 117 năm qua. Hiện số vụ động đất tại huyện Kon Plông vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.

Như vậy, trước khi có các quy hoạch của đảng cộng sản thì thiên tai chưa xảy ra cho người dân nơi đây. Thế nhưng chỉ trong vài năm đảng cộng sản đẩy mạnh xây đập thuỷ điện thì bắt đầu có động đất xảy ra liên tục. Đây không thể gọi là thiên tai, mà phải gọi là nhân tai, hoặc chính xác hơn là “cộng hoạ,” những tai hoạ do đảng cộng sản gây ra.

Ngoài động đất thì đập thuỷ điện còn gây ra nhiều tai hoạ khác khi phải phá rừng, chặn sông ngăn suối để xây đập. Cộng sản Việt Nam có một cách vận hành đập rất nguy hiểm. Đó là mùa nắng thì họ tích nước khiến sông cạn khô, người dân không thể tưới tiêu và không có nước uống. Còn mùa mưa thì họ lại đồng loạt xả lũ ào ạt. Không thể thống kê nổi có bao nhiêu tài sản và sinh mạng con người đã trôi theo dòng lũ suốt nhiều năm nay vì đập thuỷ điện.

Trong khi các nước Âu Châu và Hoa Kỳ đều đã tiến hành phá bỏ nhiều đập thuỷ điện và đổi qua dùng điện gió, điện mặt trời. Thì cộng sản Việt Nam vẫn liên tục tìm cách phá rừng xây thêm đập. Vì món lợi từ phá rừng quá lớn, chưa kể chuyện dễ dàng ăn bớt ăn xén việc xây dựng đập.

Ông Hồ Văn Dúi phải lên rừng chặt mây về xây nhà tạm chứ không dám sống ở nhà trong khu tái định cư mà cộng sản xây dựng gần đập thuỷ điện. (Hình: Báo Dân Trí)

Thậm chí có đập thuỷ điện kém chất lượng tới mức vừa mới xây xong là đã bị thấm nước, như đập Sông Tranh 2 ở Quảng Ngãi. Công trình do Trung Quốc xây dựng năm 2006, năm 2010 hoàn thanh với số tiền 5.194 tỷ đồng. Nhưng chỉ tới năm 2012 thì thân đập bị thấm nước. Lượng nước thấm qua đập thủy điện Sông Tranh 2 đã gấp 5 lần mức cho phép.

Theo thống kê của Viện Vật lý địa cầu thì trong 11 năm (từ 2011-2022) đã có hơn 4,500 trận động đất ở khu vực thuỷ điện Sông Tranh 2. Hàng trăm căn nhà bị nứt gãy, và người dân ví đập thuỷ điện này giống như một trái bom có thể nổ bất cứ lúc nào. Gần 30 gia đình gần khu vực đập Sông Tranh 2 đã phải dọn nhà di tản đi nơi khác vì lo sợ động đất, sạt lở và vỡ đập.

Các chuyên gia đánh giá rằng phía Trung Quốc đã làm không đúng tiêu chuẩn và nhiều ý kiến yêu cầu phải cho nổ mìn phá đập Sông Tranh 2 để tránh thiệt hại nặng hơn. Nhưng cộng sản Việt Nam vẫn tìm cách gia cố để tiếp tục sử dụng, bất chấp tính mạng hàng trăm ngàn người dân dưới hạ nguồn.

Về lâu dài, đập thuỷ điện gây ra động đất, phá vỡ cấu trúc địa chất. Rồi càng ngày những trận động đất sẽ càng nhiều và mạnh hơn, thì chính những trận động đất đó sẽ có thể gây ra vỡ đập thuỷ điện. Lúc đó, người dân sẽ lãnh hậu quả nặng nề nhất do những thảm hoạ liên hoàn mà đập thuỷ điện gây ra, còn đảng cộng sản lại đổ lỗi cho ông trời – thiên tai. Vậy là chẳng ai phải chịu trách nhiệm…

Trần Anh Quân