Tản Mạn Về Âm Nhạc Hai Miền Trong Thời Chiến
Có khá nhiều bài hát có ca từ gần như đối lập nhau của nhạc sĩ 2 miền trong thời chiến. Để coi hai nền âm nhạc khác nhau như thế nào qua bài viết dưới đây:
Nhạc miền Bắc( NMB): Anh bộ đội pháo binh đứng trên đồi gầm lên:
".... Pháo anh trên đồi cao nã vào đầu giặc Mỹ. Tận ở dưới hầm sâu em cũng là chiến sĩ. Cái chết cúi gục đầu..." (Hành Khúc Ngày Và Đêm - Phan Huỳnh Điểu).
Anh quân nhân miền Nam từ tốn dặn dò:
"... Này anh lính chiến, người bạn pháo binh. Mẹ tôi tóc sương từng đêm nghe đạn pháo rơi thật buồn. Anh rót cho khéo nhé! Kẻo nhầm vào nhà tôi. Nhà tôi ở dưới chân đồi có giàn thiên lý có người tôi thương...!!!" (Chuyện Giàn Thiên Lý - Anh Bằng).
NMB: Cô gái dân tộc vừa băng rừng lội suối vừa hát vừa đếm xác:
"...Kia trông... một, hai, ba, bốn năm sáu chục, tên lính thủy đánh bộ Mỹ kia chúng bỏ xác trên rừng, anh em thấy vui không... hú... hú...." (Tiếng Đàn Ta Lư - Huy Thục).
Trong khi đó, cô sơn nữ miền Nam thùy mị, dịu dàng:
"Nàng tên Châu Pha, người sơn nữ bông hoa núi rừng. Đẹp xinh đơn sơ, đời trong trắng cho tình ước mơ. Gọi tên nàng tên Châu Pha..." (Nỗi Buồn Châu Pha - Lê Dinh).
NMB: Những cô gái miền Trung Tây nguyên theo cộng sản vừa vót chông vừa ca:
"... Ai nhanh tay vót bằng tay em
Chim hót không hay bằng tiếng hát em
Mỗi mũi chông nhọn sắc căm thù..." (Cô Gái Vót Chông - Thơ: Lô Mô Y Choi, nhạc: Hoàng Hiệp).
Những cô gái ở miền xuôi trong miền Nam, miền Tây... thì không biết vót chông và cũng không biết căm thù. Các cô chỉ biết thêu thùa, may vá và... biên thơ gửi cho người lính phương xa:
"Này là cánh thư, nghiêng nghiêng nét chữ cô em học trò. Này là bánh chưng mẹ già tự tay gói gởi cho con. Này là áo len bao nhiêu đêm thâu em ngồi em đan, nay em gởi ra chốn sa trường..." (Cảm Ơn - Duy Khánh).
NMB: Anh bộ đội miền Bắc hăm hở, phấn khích:
"...Đi ta đi giải phóng miền Nam quét hết bót đồn, quét sạch những quân xâm lược... " (Bác Cùng Chúng Cháu Hành Quân - Huy Thục)
Thì đâu đó ở miền Nam có những cuộc chia tay tiễn người chinh nhân ra đi dưới màn mưa xám buồn:
"Tôi tiễn anh lên đường, trời hôm nay mưa nhiều lắm. Mưa thấm ướt vai gầy. Mưa giá buốt con tim, mình cầm tay nhau, chưa nói hết một câu thôi đừng buồn anh nhé, tiếng còi đã ngân dài..." (Một Người Đi - Mai Châu).
NMB: Tuy vậy, đâu đó ở xứ Thần Kinh sông Hương, núi Ngự vẫn có những cô gái người dân tộc Pa Cô giác ngộ cách mạng( hay bị dụ không biết). Tuy gọi là Pa Cô, nhưng không phải là 3 cô gái. Vậy nhưng vẫn phải đọc là Pa Cô. Dù họ có thể là 1 cô hoặc nhiều cô, chứ không phải chỉ có 3 cô:
"... Ơ người con gái Pa Cô con cháu Bác Hồ
Dù gian khổ vượt núi băng rừng
Dù mưa bom em không ngại chi
Đi đánh Mỹ giữ núi rừng..." (Cô Gái Pako - Huy Thục).
Còn trong buôn làng ở vùng đồi núi miền Nam thì có nàng La Lan thơ ngây:
"... Nàng La Lan vẫn ngây thơ
Vui say điệu múa cô tô
Tay trong tay, cô quay quay
Chưa biết yêu là gì ..." (Người Tình La Lan - Hàn Châu).
NMB: Trong khi người Châu Yên miền núi phía Bắc reo mừng :
"... A ha, dân quân Châu Yên ta với súng trường nhắm thẳng vào mặt quân thù mà bắn, thần sấm phải rơi..." (Người Châu Yên Em Bắn Máy Bay - Trọng Loan).
Thì đâu đó ở một phi trường miền Nam trong một buổi chiều nắng úa có người quả phụ đang chờ:
"Ngày mai đi nhận xác chồng, say đi để thấy mình không là mình. Ngày mai đi nhận xác anh. Cuồng si thuở ấy, hiển linh bây giờ..." (Tưởng Như Còn Người Yêu)
Thơ Lý Thụy Ý, nhạc Phạm Duy).
NMB: Anh bộ đội miền Bắc hát tặng mẹ:
"Tấm áo ấy bấy lâu nay con thường vẫn mặc
Để nhớ ngày chúng con về Hà Bắc
Quần nhau với giặc áo con rách thêm
Nên các mẹ già lại phải thức thâu đêm vá áo…" (Tấm Áo Chiến Sĩ Mẹ Vá Năm Xưa - Nguyễn Văn Tý).
Nếu ở miền Bắc có bà mẹ vá áo, thì ở miền Nam có những người vợ, người yêu... đêm đêm ngồi đan áo ấm gửi ra tiền tuyến:
" Nhớ mùa đông đến em ngồi đan áo ấm ra sa trường
Áo tuy không dày nhưng lòng thêm ấm những khi hành quân
Cho em mơ có một chiều nắng đẹp tình đất nước
Người về vui hạnh phúc tương lai
Áo đan xong rồi nhớ cho em gởi muôn vạn niềm thương..." (Chuyện Người Đan Áo - Trường Sa).
NMB: "Cùng mắc võng trên rừng Trường Sơn, hai đứa ở hai đầu xa thẳm. Đường ra trận mùa này đẹp lắm.Trường Sơn Đông nhớ Trường Sơn Tây..." (Thơ Phạm Tiến Duật, nhạc: Hoàng Hiệp).
Cùng chung dãy Trường Sơn, nhưng người lính miền Nam thì lại đang nhớ người yêu khi nghe ca sĩ hát qua máy thâu thanh:
".... Từ máy thâu thanh cô nàng vừa ca
Trọn kiếp yêu anh lính khổ xa nhà
Giữa rừng già nghe tiếng hát thật cao
Nhưng giữa rừng già tôi có thấy gì đâu..." (Rừng Lá Thấp - Trần Thiện Thanh).
NMB: Miền Bắc có bài hát về những chuyến xe:
" Xe ta bon trên những dặm đường giữa làng quê ta băng qua bao suối đèo, đồi nương (mà) xe ta bon bon ra chiến trường.
Chào em cô gái Lam Hồng giữa tiếng bom gào đạn dội
Vẫn nghe vang vang câu hò trên đường..." (Chào Em Cô Gái Lam Hồng - Lê Ánh Dương).
Nếu ở miền Bắc có những chuyến xe xẻ dọc Trường Sơn tiến vào Nam, thì trong một đêm khuya nào đó ở miền Nam cũng có những chuyến xe đưa tiễn người ra mặt trận:
" ... Xe dập dồn băng đi trong sương
Xa xa lướt nhanh cuốn theo bụi đường
Và người đi trong cơn lốc xoáy
Một mình ai còn ngơ ngác trong đêm trường..." (Chuyến Đi Về Sáng - Trần Thiện Thanh).
NMB: "... Năm anh em mỗi đứa một quê
Đã lên xe ấy là cùng một hướng
Nổ máy lên ta một dạ xung phong
Trước quân thù là chỉ biết có tiến công...ù..ú..." (nghe ghê thiệt!, 5 Anh Em Trên Chiếc Xe Tăng, thơ: Hữu Thỉnh, nhạc Doãn Nho).
Nếu ngoài Bắc có 5 anh em với những đôi mắt căm thù mang hình viên đạn trên một chiếc xe tăng. Thì ở miền Nam trong một quán cà phê khuya cũng có 3 chàng quân nhân ở 3 binh chủng khác nhau đang tâm sự bên ly cà phê trong khói thuốc mờ mờ. Họ mừng vì vẫn còn sống để gặp lại nhau, và cảm thấy buồn buồn vì không biết ngày mai ai còn và ai sẽ mất:
" Mình 3 đứa hôm nay gặp nhau, nâng ly cà phê ngát mùi hương ngạt ngào. Chiều thu về gió lạnh đìu hiu, thấy tâm tư dạt dào, thấy buồn buồn làm sao..." (Ly Cà Phê Cuối Cùng - Minh Kỳ & Thế Vinh).
Tản mạn đôi chút về âm nhạc 2 miền trong thời chiến. Không thể liệt kê hết được.
Các bạn có thể tự chọn nhạc phù hợp để nghe theo sở thích của mình.
Còn tôi, cả đời này chỉ yêu nhạc vàng và chỉ nghe nhạc vàng. Nhứt là những ca khúc về người lính VNCH.
Nhận xét
Đăng nhận xét