Vì sao ông Trump không lập đảng thứ ba?

Vì sao ông Trump không lập đảng thứ ba?

Nguyễn Quang Duy

Tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) diễn ra tại Orlando, Florida, vào ngày 28/2/2021, các thuyết trình viên đều công khai ủng hộ sự lãnh đạo của ông Trump, còn những người tham dự thì lên tới 97% cho biết cho biết họ tín nhiệm ông Trump và nhiệm kỳ của ông rất cao. 

Phát biểu tại Hội nghị ông Trump cho biết: "Chúng ta đã có đảng Cộng hòa, đảng Cộng hòa sẽ đoàn kết và trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết… Vì thế tôi không cần lập đảng mới đó chỉ là tin giả…." 

Ông Trump nói thế vì sau ngày 6/1/2021 khi cử tri đoàn xác nhận ông Biden thắng cử tổng thống 2020, đã rộ lên tin đồn ông Trump sẽ bỏ đảng Cộng Hòa thành lập đảng chính trị thứ ba quy tụ những người ủng hộ ông.

Tin đồn được truyền thông chính mạch Mỹ triệt để khai thác, họ cho tổ chức nhiều cuộc thăm dò dẫn đến cùng một kết quả là cử tri đảng Cộng Hòa vẫn nồng nhiệt ủng hộ ông Trump và sẵn sàng gia nhập đảng thứ ba nếu ông thành lập.

Giới truyền thông chính mạch bấy lâu nay tập trung vào phần nổi là cá tính “độc đáo” của ông Trump mà quên đi phần chìm là những thách thức mà hệ thống chính trị Mỹ đang phải đối đầu.

Vì thế họ đã không giải thích lý do cử tri đảng Cộng Hòa vẫn tiếp tục ủng hộ dù ông Trump không còn là tổng thống.

Cử tri đảng Cộng Hòa nghĩ gì ?

Kết quả từ một cuộc thăm dò được Viện thăm dò dư luận Gallup thực hiện từ ngày 21/1/2021 đến ngày 2/2/2021 và công bố ngày 15/2/2021 cho thấy:

Thứ nhất, có đến 68% đảng viên muốn ông Trump tiếp tục lãnh đạo đảng Cộng hòa;

Thứ hai, có 63% đảng viên tin rằng cả hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ đều quá sức tồi tệ nên cần có một đảng thứ ba thực sự đại diện cho người Mỹ;

Thứ ba, các đảng viên này muốn đảng Cộng Hòa trở lại với khuynh hướng bảo thủ thay vì càng ngày càng ngả sang cánh tả cấp tiến; và 

Thứ tư, những đảng viên muốn có một đảng thứ ba cũng là những người vẫn xem ông Trump là lãnh đạo đảng và sẵn sàng bỏ đảng để gia nhập đảng của ông Trump.

Kết quả cho thấy uy tín của ông Trump trong đảng Cộng Hòa còn quá lớn để ông có thể trực tiếp ảnh hưởng đến kết quả các cuộc bầu cử sơ bộ đảng Cộng Hòa và các cuộc bầu cử 2022 và 2024 sắp tới.

Lãnh đạo đảng Cộng Hòa nghĩ gì ?

Mặc dù quan điểm chính trị của mỗi người mỗi khác nhưng các chính trị gia Mỹ cùng một đảng thường sẵn sàng gác bỏ những khác biệt để thống nhất về chính sách và chiến lược nhằm vận động cử tri dồn phiếu cho họ và cho đảng họ đại diện.

Vì thế, ngày 28/1/2021 Lãnh đạo phe thiểu số đảng Cộng Hòa tại Hạ Viện ông Kevin McCarthy đã chính thức xuống tận Câu Lạc Bộ Mar-a-Lago thuộc tiểu bang Florida để gặp ông Trump bàn luận về chiến thuật và chiến lược tranh cử năm 2022.

Ngày 23/2/2021, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham đã ghé thăm ông Trump sau đó ông Graham tuyên bố với báo chí là đảng Cộng hòa nếu muốn thắng cuộc bầu cử năm 2022 cần thực hiện những chính sách dưới sự hướng dẫn của ông Trump.

Ngày 25/2/2021, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell Lãnh đạo phe thiểu số đảng Cộng hòa tại Thượng Viện cho biết ông sẽ ủng hộ ông Trump nếu ông ấy được đảng Cộng Hòa đề cử ra tranh cử tổng thống năm 2024.

Lý do ông Trump được ủng hộ

Lý do mà đảng Cộng Hòa vẫn muốn gắn bó với ông Trump có thể được tóm lược như sau:

Về kinh tế việc cắt giảm thuế và khuyến khích vốn đầu tư quay trở lại nước Mỹ đã giúp tỉ lệ thất nghiệp xuống còn 3.5% vào tháng 9/2019, là tỉ lệ thấp nhất trong vòng 50 năm và có thể xem là tỉ lệ toàn dụng nhân lực (full employment).

Giải quyết được công ăn việc làm cho tầng lớp lao động là yếu tố quan trọng nhất trong các cuộc tranh cử tại Mỹ nên kinh tế vẫn là điểm mạnh nhất của Chính Phủ Trump.

Các đảng viên đảng Cộng Hòa lo ngại khi nhận ra rằng các chính trị gia Mỹ ngày càng ngả sang cánh tả cấp tiến.

Vì thế họ muốn những người lãnh đạo đảng phải quay về ủng hộ những chính sách kinh tế, di dân, văn hóa, giáo dục và bảo vệ những quyền tự do được ông Trump cổ vũ và thực hiện trước đây.

Chính sách quan trọng khác của ông Trump là quan tâm đến quyền lợi của tầng lớp lao động và chính kiến của các cộng đồng sắc tộc, thiếu chính sách này đảng Cộng Hòa khó có thể thắng được đảng Dân Chủ.

Về đối ngoại, từ năm 2017 ông Trump đề xướng và thực hiện Khung Chiến Lược Ấn Độ - Thái Bình Dương chủ trương liên minh với các quốc gia trong vùng, bao vây và cô lập Trung cộng, nhằm phá vỡ chiến lược Vành Đai Con Đường của Bắc Kinh.

Hiện chưa rõ Chính phủ Biden sẽ tiếp nối Chiến Lược Ấn Độ - Thái Bình Dương hay quay lại Chiến Lược Xoay Trục Thái Bình Dương thời tổng thống Obama. 

Nói chung đảng Cộng Hòa đã nhận thức được khuynh hướng toàn cầu hóa mà nhiều đời tổng thống trước ông Trump đeo đuổi đã không mang lại lợi ích thiết thực mà còn hủy hoại nước Mỹ.

Vì thế, đa số đảng viên đảng Cộng Hòa tin theo và tiếp tục ủng hộ những chính sách và chiến lược chống toàn cầu hóa thời Tổng thống Trump. 

 Ông Trump tranh cử tổng thống năm 2024 ?

Trong bài phát biểu ông Trump không nói rõ ông có ra tranh cử nhiệm kỳ tới hay không, nhưng lên đến 68% số đảng viên đảng Cộng Hòa vẫn ủng hộ ông thì chắc chắn ông sẽ thắng trong kỳ tranh cử sơ bộ tổ chức vào giữa năm 2024.

Đối với giới truyền thống chính mạch tin tức về ông Trump vẫn là những tin tức được săn đón đưa lên hàng đầu cho thấy ông Trump vẫn là một nhân vật được quần chúng Mỹ để ý quan tâm.

Đối với đảng Dân Chủ ông Trump vẫn là đối thủ nặng ký nhất, nên dù ông đã mãn nhiệm tổng thống đảng Dân Chủ đã mang ông ra hạch tội lần thứ hai và họ sẽ tìm mọi cách loại trừ ông khỏi sinh hoạt chính trị.

Các vụ kiện nhắm vào ông Trump cũng là điều cần quan sát.

Ngày 16/2/2021, Dân biểu đảng Dân chủ Bennie Thompson, chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa của Hạ viện, đã đâm đơn kiện ông Trump cùng ông Rudy Giuliani, luật sư riêng của ông Trump và hai tổ chức cánh hữu đồng lõa “kích động bạo loạn” tại Điện Capitol.

Đảng Dân Chủ muốn thành lập một “Ủy Ban độc lập” gồm những người được lưỡng đảng đề cử nhằm tiến hành điều tra việc người biểu tình xông vào Điện Capitol ngày 6/1/2021.

Đảng Dân Chủ muốn 11 người trong Ủy Ban sẽ có 3 người do Tổng thống Biden bổ nhiệm và 4 người do mỗi đảng bổ nhiệm, còn đảng Cộng Hòa đòi một Ủy ban cân bằng số người do mỗi đảng bổ nhiệm.

Mặc dù đảng Dân Chủ hiện đang nắm cả Thượng viện lẫn Hạ Viện nhưng với khoảng cách chênh lệch khá thấp rất dễ bị đảo ngược trong lần tranh cử giữa kỳ 2022 sắp tới.

Lấy lại Hạ Viện và Thượng Viện là phương cách để đảng Cộng Hòa kềm hãm những thay đổi từ Chính phủ Biden và từng bước tiếp nối con đường mà ông Trump đã gầy dựng.

Ông Trump và đảng Cộng Hòa đang tập trung vào cuộc tranh cử giữa kỳ 2022, tình hình chính trị ở Mỹ cũng như ở thế giới sẽ giúp ông Trump chính thức quyết định có ra tranh cử hay đề cử một người từng sát cánh với ông ra tranh cử Tổng thống 2024 thay ông.

Người Việt bảo thủ ủng hộ ông Trump?

Người Mỹ gốc Việt theo đảng Cộng Hòa ủng hộ ông Trump là điều hết sức bình thường, đáng lưu ý là đa số người Việt không sống ở Mỹ cũng nhiệt tình ủng hộ ông Trump.

Có người lý giải “đối thủ của kẻ thù là bạn”, ông Trump chống Trung cộng mà người Việt thì cũng chống Trung cộng nên người Việt ủng hộ ông.

Cũng có người cho rằng khen chê chính trị của Mỹ vừa hứng thú vừa an toàn, còn ở Việt Nam mọi thứ đã có “Đảng” lo, hơi đâu xen vào chuyện nội bộ của họ có khi lại phiền đến bản thân và gia đình.

Những lý do trên cũng chỉ là mặt nổi của tảng băng, còn phần chìm của nó thì theo tôi còn hai lý do khác sâu và rộng hơn:

Thứ nhất, những ý tưởng cánh tả cấp tiến kiểu Mỹ chưa ảnh hưởng đến cách suy nghĩ của đại đa số người Việt, nói cách khác người Việt cũng giống như những đảng viên đảng Cộng Hòa Mỹ còn rất bảo thủ trong cách suy nghĩ và hành động; và 

Thứ hai, thế giới đã thay đổi quá nhiều và quá nhanh, ảnh hưởng quá mạnh mẽ đến đời sống của người Việt, từ mức độ chênh lệch giàu nghèo, đến thay đổi môi trường, văn hóa, giáo dục, xã hội, gia đình, mà hệ thống chính trị tại Việt Nam thì không hề thay đổi.

Hơn 30 năm qua, trường phái tân tự do ở Mỹ đẩy mạnh toàn cầu hóa đã không mang lại tự do và dân chủ cho Việt Nam, lại còn hủy hoại môi trường và con người Việt Nam.

Khi chứng kiến toàn cầu hóa ảnh hưởng xấu đến đất nước và con người, khuynh hướng bảo thủ muốn bảo tồn những giá trị truyền thống dân tộc trỗi dậy kể cả việc chống lại mối đe dọa từ Trung cộng.

Các lý do này khiến một số không nhỏ người Việt vẫn có thái độ ủng hộ ông Trump dù ông đã không còn làm tổng thống Hoa Kỳ.

Nguyễn Quang Duy

Melbourne, Úc Đại Lợi

4/3/2021