Năm 2021: Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc gần 54 tỷ USD

Năm 2021: Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc gần 54 tỷ USD

Quang Minh

Trong năm 2021, tổng kim ngạch nhập cảng hàng hóa của Việt Nam từ thị trường Trung Quốc tăng vọt lên gần 110 tỷ USD, trong khi giá trị xuất cảng sang thị trường này chỉ đạt gần 56 tỷ USD. Theo đó, Việt Nam nhập siêu gần 54 tỷ USD từ Trung Quốc trong năm vừa qua.

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2021, Việt Nam nhập cảng hàng hóa từ Trung Quốc có trị giá lên đến 109,87 tỷ USD, tăng 25,77 tỷ USD (tương đương 30,5%) so với năm 2020. Tỷ trọng nhập cảng từ Trung Quốc chiếm 33,1% giá trị nhập cảng cả nước.

Năm vừa qua, giá trị nhập cảng hàng hóa từ Trung Quốc cao gần gấp 2 lần giá trị nhập cảng từ Hàn Quốc và gần gấp 5 lần từ Nhật Bản (trị giá nhập cảng hàng hóa năm 2021 lần lượt là 56,16 tỷ USD và 22,65 tỷ USD). Giá trị nhập cảng hàng hóa từ Hoa Kỳ chỉ đạt 15,27 tỷ USD, chiếm 4,6% tổng kim ngạch nhập cảng năm 2021.

Trong 45 nhóm hàng nhập cảng từ Trung Quốc, có tới 17 nhóm hàng có kim ngạch từ 1 tỷ USD trở lên, trong đó có 2 nhóm hàng trên 20 tỷ USD.

Cụ thể, nhóm hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng có kim ngạch nhập cảng từ Trung Quốc năm 2021 đạt gần 25 tỷ USD, tăng hơn 46% so với năm trước, chiếm 53,8% kim ngạch nhập cảng nhóm hàng này của cả nước Việt Nam. Nhóm hàng nhập cảng lớn thứ 2 là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện với 26,86 tỷ USD, tăng 18,5% so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, một số nhóm hàng lớn mà Việt Nam nhập từ Trung Quốc như: Điện thoại các loại và linh kiện đạt 9,24 tỷ USD; mặt hàng vải vóc hơn 9 tỷ USD. Đặc biệt, trong năm 2021, nhập cảng ô tô từ Trung Quốc tăng gấp 3 lần so năm trước với số lượng 22.750 chiếc (1).

Trong khi đó, ở chiều ngược lại, Việt Nam xuất sang Trung Quốc chỉ bằng một nửa, đạt giá trị gần 56 tỷ USD, tăng 14,5% so với năm trước. Như vậy, năm 2021, Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc gần 54 tỷ USD, nhiều hơn 18,8 tỷ USD so với năm 2020.

Tuy Việt Nam nhập cảng từ Trung Quốc nhiều nhất trong các nước nhưng Hoa Kỳ mới là thị trường mà Việt Nam xuất cảng hàng hóa nhiều nhất, đạt tổng giá trị gần 96,29 tỷ USD, chiếm 28,6% trong năm 2021. Có thể thấy, năm vừa qua đối tác nhập cảng lớn nhất của Việt Nam là Trung Quốc, còn đối tác xuất cảng lớn nhất là Hoa Kỳ.

Nhóm mặt hàng được xuất cảng sang Hoa Kỳ nhiều nhất và nhập cảng từ Trung Quốc nhiều nhất cùng là nhóm hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ & phụ tùng khác. Giá trị của nhóm hàng này xuất sang Hoa Kỳ là 17,82 tỷ USD, tăng 45,9% so với năm 2020; nhập từ Trung Quốc là 24,92 tỷ USD, tăng 46,4% so với năm trước.

Tình hình xuất cảng hàng hóa từ Việt Nam sang Trung Quốc năm 2021 gặp nhiều biến động. Các cửa khẩu ở phía Bắc Việt Nam hứng chịu nhiều đợt ùn tắc, đỉnh điểm lên đến hơn 6.000 xe container dồn ứ do không thông quan được. Phía Trung Quốc áp đặt chính sách zero-COVID lên người và cả hàng hóa đi theo. Do đó, mỗi khi có xuất hiện ca nhiễm virus COVID, hải quan Trung Quốc liền tạm dừng thông quan.

Nếu cứ tiếp tục tăng phụ thuộc vào hàng hóa Trung Quốc, Việt Nam dễ bị lạm phát nhập cảng. Nền kinh tế Việt Nam sẽ dễ chịu sự bất ổn khi có bất kỳ sự đứt gãy chuỗi cung ứng nào đến từ Trung Quốc. Vì vậy, để giảm tình trạng nhập siêu và phụ thuộc quá sâu vào thị trường Trung Quốc, chia sẻ với báo Thanh Niên, PGS-TS Nguyễn Thường Lạng đề xuất một số giải pháp:

– Nghiên cứu thị trường Trung Quốc kỹ lưỡng hơn và xuất cảng nhiều hơn. Từ đó, cán cân thương mại giữa hai bên sẽ cân bằng hơn hiện nay.

– Nghiên cứu các sản phẩm thay thế, sản phẩm nhập cảng cùng loại. Không phụ thuộc vào tâm lý mua rẻ bán nhanh.

– Có chiến lược mở rộng thị trường với các nước khác.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng Việt Nam cần tăng cường chất lượng hàng hóa, nâng cao hình ảnh và đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn của các thị trường lớn khác như EU, Hoa Kỳ,… để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.

Quang Minh

(1) Hàng hóa từ Trung Quốc ồ ạt qua Việt Nam đạt gần 110 tỉ đô la năm 2021: "Đáng chú ý, Việt Nam nhập cảng ô tô từ Trung Quốc với số lượng 22,75 ngàn chiếc, tăng 207% so với năm trước...."