Vỡ tường đập thủy điện ở Gia Lai: Loạt sai phạm bị lộ diện

Vỡ tường đập thủy điện ở Gia Lai:
Loạt sai phạm bị lộ diện

Minh Long

Theo giới chức huyện Chư Prông, sự cố vỡ tường thượng lưu đang thi công ở công trình nhà máy thủy điện Ia Glae 2 xảy ra vào sáng ngày 9/10/2023, chủ đầu tư và đơn vị thi công đã có nhiều sai phạm trong quá trình xây dựng.

Đoạn tường đập Thủy điện Ia Glae 2 bị vỡ. (Ảnh: Lê Nam/baogialai.com.vn)

UBND huyện Chư Prông (Gia Lai) vừa ra thông báo số 331 về kết quả điều tra, đánh giá nguyên nhân sự cố công trình Nhà máy thủy điện Ia Glae 2.

Theo thông báo, chủ đầu tư và đơn vị thi công không tuân thủ phương án ứng phó thiên tai, gây nên hậu quả nghiêm trọng.

Sự cố vỡ tường đập thuỷ điện Ia Glae 2 xảy ra vào ngày 9/10/2023. Qua kiểm tra hiện trường cho thấy phần đập dâng chính và đập tràn tự do không gặp sự cố, nhưng từ cao trình 346,0m trở lên, phần tường thượng lưu bằng bê tông cốt thép đã bị phá vỡ và đẩy trôi về phía hạ lưu.

Nguyên nhân chính là mưa lớn và nước lũ bất thường, kèm theo việc chủ đầu tư và nhà thầu không tuân thủ đầy đủ các quy định và biện pháp thi công.

Ngoài ra, công trình thi công chậm tiến độ so với chủ trương đầu tư được duyệt nên chủ đầu tư, đơn vị thi công vẫn tiếp tục xây dựng, trong khi biện pháp thi công, dẫn dòng thi công trong mùa lũ và phương án ứng phó thiên tai vùng hạ du trong thời gian thi công khi xây dựng phần tường thượng lưu, thân đập chưa được chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng lập, phê duyệt theo quy định.

Theo Hồ sơ biện pháp tổ chức thi công, công trình chỉ thi công đến tháng 5/2023 là hoàn thành cụm đầu mối 2A. Tuy nhiên, hồ sơ quản lý chất lượng, nhật ký thi công vẫn thể hiện công việc thi công tại công trường trong mùa mưa bão (từ tháng 6 đến tháng 9).

Công trình tổ chức thi công trong mùa mưa là không tuân thủ theo phương án ứng phó thiên tại vùng hạ du trong quá trình thi công được UBND huyện Chư Prông phê duyệt tại Quyết định số 1718/QĐ-UBND ngày 22/8/2022.

Cụ thể, công trình chỉ được thi công đến hết ngày 30/6/2023 nhưng thực tế ngoài công trình và hồ sơ quản lý chất lượng, nhật ký thi công, chủ đầu tư và nhà thầu xây dựng vẫn tiếp tục tổ chức thi công trong mùa mưa (từ tháng 7-9/2023).

Chủ đầu tư, đơn vị thi công tổ chức thi công hạng mục công trình chưa tuân thủ nội dung, chỉ dẫn kỹ thuật theo hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công, biện pháp thi công đã được phê duyệt và chưa có biện pháp gia cố, bảo đảm an toàn phần thân đập sau khi đã thi công hoàn thành phần tường thượng lưu.

Kết luận cũng chỉ ra việc thi công mạch ngừng, khi đổ bê tông kết cấu khối lớn công trình chưa tuân thủ theo hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt như: Tạo khớp nối chống trượt mạch ngừng và theo chỉ dẫn kỹ thuật đổ thứ tự từng khối bê tông cho từng khối đổ của phần đập dâng và đập tràn; bê tông tường thượng lưu M250 và bê tông thân đập M150 phải được đổ liền kề với nhau và chênh cao giữa các khối bê tông là 1m.

Tuy nhiên, khi thi công phần tường thượng lưu bê tông M250 đồng thời các khối đổ từ D3, D4, D5, D6, D7 chiều dài l=120m (nối tiếp phần tường đã hoàn thành ở cao trình 346m) cao khoảng 2m, dày 1m nhưng không đảm bảo tiến độ thi công phần thân đập bê tông M150 và chưa có biện pháp gia cố, bảo đảm an toàn phần tường thượng lưu nên khi xuất hiện lũ lớn đã bị phá vỡ, đẩy trôi về hạ lưu.

Tại thời điểm xảy ra sự cố, phần tường thượng lưu công trình bị phá vỡ, đẩy trôi, chưa đạt cường độ chịu lực theo thiết kế được duyệt, thời gian đổ bê tông của tường thượng lưu bị đẩy trôi chưa đạt cường độ.

Do ảnh hưởng của cơn bão số 04 trên Biển Đông, từ đêm ngày 8/10 đến sáng ngày 9/10/2023, huyện có mưa lớn trên diện rộng, mưa lớn kéo dài làm nước từ thượng nguồn suối Ia Glae đổ về đột ngột, tốc độ dòng chảy cao cuốn theo cây cối, đất, đá về phía công trình thủy điện làm phá vỡ, đẩy trôi một phần bê tông tường phục vụ thi công đập tràn tự do của Nhà máy Ia Glae 2.

Chủ đầu tư chưa cập nhật, nắm bắt kịp thời tình hình diễn biến bất thường của thời tiết trước khi xảy ra sự cố công trình để có biện pháp gia cố, bảo đảm an toàn phần tường thượng lưu của đập tràn tự do đã thi công.

Theo thông báo của UBND huyện Chư Prông, chủ đầu tư và đơn vị thi công của dự án đều phải chịu trách nhiệm trong việc khắc phục sự cố, bồi thường thiệt hại và chi trả mọi chi phí liên quan đến quá trình khắc phục vụ sự cố.

Năm 2010, UBND tỉnh Gia Lai có quyết cho thuê, chuyển mục đích sử dụng gần 80 ha đất các loại cho Công ty CP thủy điện Khải Hoàng triển khai xây dựng dự án thủy điện Ia Glae 2 tại xã Ia Ga và Ia Vê (huyện Chư Prông). Dự án có công suất 9 MW, với tổng vốn 225 tỷ đồng.

Đập tràn tự do nhà máy Ia Glae 2 có cao trình ngưỡng tràn 352 m, chiều cao đập tràn lớn nhất 13,2 m, chiều rộng tràn thông thủy 120 m.

Sau ba năm đơn vị này vẫn không triển khai dự án và để mất hơn 20 ha rừng. Tháng 6/2013, UBND tỉnh Gia Lai đã có quyết định chấm dứt triển khai dự án thủy điện này.

Đến tháng 2/2020, ông Võ Ngọc Thành, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, quyết định cấp chủ trương đầu tư lại cho cho Công ty CP thủy điện Khải Hoàng xây dựng nhà máy thủy điện Ia Glae 2, công suất 12 MW, vốn đầu tư 423 tỷ đồng. Thời gian khởi công quý II/2020 và hoàn thành quý IV/2021.

Một tháng sau, UBND tỉnh Gia Lai có quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư và mãi đến ngày 25/10/2021 công trình này mới được khởi công xây dựng. Sau đó, công trình này tiếp tục được gia hạn cho đến nay.

Đến rạng sáng 9/10/23, mưa lớn, nước lũ về làm vỡ tường chắn bê tông trên đập tràn của công trình, nước cuốn 100 mét tường và gây lũ quét hạ du, thiệt hại hơn 44 ha hoa màu, cùng nhiều tài sản của người dân xã Ia Ga.

Minh Long - 19/11/2023

Nguồn trithucvn.co