Kiến thức sống còn: New York Times so sánh các loại vắc-xin, liều thứ ba có cần không?

Kiến thức sống còn: New York Times so sánh các loại vắc-xin, liều thứ ba có cần không?

VietcatholicNews

Kiến thức sống còn: New York Times so sánh các loại vắc xin, liều thứ ba có cần không? 

 Nhận định của tờ New York Times về hiệu quả của Moderna và Pfizer

Tờ New York Times vừa đưa ra một so sánh về hai loại vắc xin hàng đầu thế giới là Moderna và Pfizer trong bài báo có nhan đề “Moderna vs. Pfizer: Both knockouts, but one seems to have the edge”, nghĩa là “Moderna và Pfizer: Cả hai đều hạ gục virus nhưng một cái xem ra tốt hơn”.

Các quan chức y tế liên bang đã không ngừng lặp lại một điệp khúc sau khi vắc-xin coronavirus được cho phép. Họ nói những mũi tiêm này đều có hiệu quả như nhau.

Điều đó hóa ra không phải là sự thật.

Cho đến nay, có khoảng 221 triệu liều vắc-xin Pfizer-BioNTech đã được phân phối tại Hoa Kỳ, so với khoảng 150 triệu liều vắc-xin của Moderna. Trong nửa tá nghiên cứu được công bố trong vài tuần qua, vắc xin của Moderna dường như có khả năng bảo vệ tốt hơn so với vắc xin Pfizer-BioNTech trong những tháng sau khi chủng ngừa.

Nghiên cứu được công bố hôm thứ Sáu bởi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh cho thấy hiệu quả của vắc-xin Pfizer-BioNTech đối với việc nhập viện đã giảm từ 91% xuống 77% sau khoảng thời gian bốn tháng kể từ lần tiêm thứ hai. Vắc xin Moderna không có dấu hiệu suy giảm so với cùng thời gian. Nói cho dễ hiểu là như thế này: Sau khi tiêm liều thứ hai, khoảng 7 ngày sau cơ thể chúng ta bắt đầu có kháng thể. Nếu bị nhiễm coronavirus khả năng chúng ta phải nhập viện là 9%. Tuy nhiên, 4 tháng sau đó, nếu bị nhiễm coronavirus khả năng chúng ta phải nhập viện tăng lên đến 23%, nếu chúng ta được tiêm Pfizer. Nếu chúng ta được tiêm Moderna và sau đó bị nhiễm coronavirus thì khả năng phải vào bệnh viện là 9%, và xác suất này vẫn là 9% trong một khoảng thời gian dài sau đó.

Sự nhanh chóng suy giảm khả năng bảo vệ đã làm nổ ra cuộc tranh luận về các mũi tiêm tăng cường. Các cơ quan liên bang trong tuần này đang đánh giá nhu cầu tiêm mũi thứ ba của vắc-xin Pfizer-BioNTech cho một số nhóm nguy cơ cao, bao gồm cả người lớn tuổi.

Các nhà khoa học ban đầu nghi ngờ về sự khác biệt được báo cáo giữa vắc xin Moderna và Pfizer-BioNTech, nhưng họ đã dần dần tin rằng sự khác biệt tuy nhỏ nhưng có thật và được khuếch đại theo thời gian.

Natalie Dean, nhà thống kê sinh học tại Đại học Emory ở Atlanta, cho biết: “Giả định cơ bản của chúng tôi là vắc-xin mRNA hoạt động tương tự, nhưng sau đó chúng tôi bắt đầu nhận thấy sự khác biệt. Đó không phải là một sự khác biệt quá lớn, nhưng nó nhất quán.”

Natalie nhấn mạnh rằng sự khác biệt là nhỏ và hậu quả trong thế giới thực là điều vẫn chưa chắc chắn, vì cả hai loại vắc xin vẫn có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa bệnh nặng và nhập viện.

John Moore, một chuyên gia về virus tại Weill Cornell Medicine ở New York, cho biết: “Đúng, có một sự khác biệt thực sự, phản ánh thực tại trong hai lọ thuốc. Nhưng chúng tôi vẫn chưa rõ thực sự, sự khác biệt này quan trọng đến mức nào trong thế giới thực?”

“Những người đã dùng Pfizer không nên lo lắng rằng họ có một loại vắc-xin kém phẩm chất.”

Ngay cả trong các thử nghiệm lâm sàng ban đầu của ba loại vắc xin cuối cùng được cho phép dùng tại Hoa Kỳ - là Pfizer-BioNTech, Moderna và Johnson & Johnson - rõ ràng là vắc xin Johnson & Johnson có hiệu quả thấp hơn hai loại kia. Nghiên cứu kể từ đó đã tạo ra xu hướng tin như vậy, mặc dù Johnson & Johnson đã thông báo trong tuần này rằng liều thứ hai của vắc-xin này sẽ tăng hiệu quả của nó lên mức tương đương với các loại vắc xin khác.

Các vắc xin Pfizer-BioNTech và Moderna dựa trên cùng một nền tảng mRNA và trong các thử nghiệm lâm sàng ban đầu, chúng có hiệu quả chống lại nhiễm trùng có triệu chứng tương tự nhau đáng kể: 95% đối với Pfizer-BioNTech và 94% đối với Moderna. Đây là một phần lý do tại sao chúng được mô tả là ít nhiều tương đương.

Sự khác biệt tinh tế xuất hiện theo thời gian. Các loại vắc-xin chưa bao giờ được so sánh trực tiếp trong một nghiên cứu được thiết kế cẩn thận, vì vậy dữ liệu chỉ ra rằng các tác dụng khác nhau chủ yếu dựa trên các quan sát.

Natalie cho biết, kết quả từ những nghiên cứu này có thể bị sai lệch bởi nhiều yếu tố, bao gồm địa điểm, độ tuổi của dân số được tiêm chủng, thời điểm họ được chủng ngừa và thời gian giữa các liều.

Ví dụ, vắc-xin Pfizer-BioNTech đã được triển khai vài tuần trước khi Moderna cho các nhóm ưu tiên - người lớn tuổi và nhân viên chăm sóc sức khỏe. Khả năng miễn dịch suy giảm nhanh hơn ở người lớn tuổi, vì vậy sự suy giảm được quan sát thấy ở một nhóm bao gồm chủ yếu là người lớn tuổi có thể tạo ấn tượng sai lầm rằng sự bảo vệ của vắc-xin Pfizer-BioNTech sẽ nhanh chóng giảm đi.

“Tôi không tin rằng thực sự có sự khác biệt,” Tiến sĩ Bill Gruber, phó chủ tịch cấp cao của Pfizer cho biết. “Tôi không nghĩ rằng có đủ dữ liệu để đưa ra tuyên bố như thế.”

Nhưng đến nay, các nghiên cứu quan sát đã đưa ra kết quả từ một số địa điểm - Qatar, Phòng khám Mayo ở Minnesota, một số bang khác ở Hoa Kỳ - và ở các nhân viên chăm sóc sức khỏe, cựu chiến binh nhập viện hoặc người dân nói chung.

Hiệu quả của Moderna đối với bệnh nặng trong các nghiên cứu đó dao động từ 92% đến 100%. Các con số của Pfizer-BioNTech theo sau từ 10 đến 15 phần trăm.

Hai loại vắc-xin đã khác biệt rõ ràng hơn về hiệu quả chống lại nhiễm trùng. Khả năng bảo vệ của cả hai yếu đi theo thời gian, đặc biệt là sau khi biến thể delta xuất hiện, nhưng giá trị của vắc xin Pfizer-BioNTech đã giảm nhiều hơn. Trong hai nghiên cứu gần đây, vắc-xin Moderna đã ngăn ngừa bệnh tật tốt hơn hơn 30 điểm phần trăm.

Một số nghiên cứu cho thấy rằng mức độ kháng thể do vắc-xin Pfizer-BioNTech tạo ra chỉ bằng một phần ba đến một nửa so với lượng kháng thể được tạo ra bởi vắc-xin Moderna. Tuy nhiên, sự sụt giảm đó là không đáng kể, Moore nói: Để so sánh, có sự khác biệt hơn 100 lần về mức độ kháng thể giữa những người khỏe mạnh được tiêm cùng một loại vắc xin.

Tuy nhiên, các chuyên gia khác cho rằng những bằng chứng chỉ ra sự chênh lệch đáng để khám phá, ít nhất là ở những người phản ứng yếu với vắc xin, bao gồm cả người lớn tuổi và người suy giảm miễn dịch.

“Cuối cùng tôi nghĩ rằng có những khác biệt tinh tế nhưng thực sự giữa Moderna và Pfizer,” Tiến sĩ Jeffrey Wilson, nhà miễn dịch học và bác sĩ tại Đại học Virginia ở Charlottesville, đồng tác giả của một nghiên cứu như vậy, được xuất bản trên JAMA Network Open tháng này. “Ở những quần thể có nguy cơ cao, nó có thể có liên quan. Sẽ rất tốt nếu mọi người xem xét kỹ lưỡng”.

Wilson nói thêm “Pfizer là một cái búa lớn, nhưng Moderna là một cái búa tạ.”

Một số yếu tố có thể làm cơ sở cho sự khác biệt. Các loại vắc xin khác nhau về liều lượng và thời gian giữa liều đầu tiên và liều thứ hai.

Các nhà sản xuất vắc xin thường có đủ thời gian để thử nghiệm nhiều loại liều trước khi chọn một liều - và họ đã thực hiện thử nghiệm như vậy để thử nghiệm vắc xin coronavirus ở trẻ em.

Nhưng giữa một đại dịch năm ngoái, các công ty phải đoán được liều lượng tối ưu. Pfizer đi với 30 microgam, Moderna với 100 microgam.

Vắc xin của Moderna dựa trên một hạt nano lipid, có thể cung cấp liều lượng lớn hơn. Và mũi thứ nhất và mũi thứ hai của loại vắc xin đó cách nhau 4 tuần, so với 3 tuần đối với vắc xin Pfizer-BioNTech.

Tiến sĩ Paul Burton, giám đốc y tế của Moderna cho biết thêm một tuần có thể giúp các tế bào miễn dịch có thêm thời gian để tăng sinh trước khi tiêm liều thứ hai. “Chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu vấn đề này và nghiên cứu thêm, nhưng tôi nghĩ điều đó là hợp lý.”

Nhóm nghiên cứu của Moderna gần đây đã chỉ ra rằng một nửa liều vắc-xin vẫn khiến lượng kháng thể tăng vọt. Dựa trên những dữ liệu đó, công ty đã yêu cầu FDA trong tháng này cho phép 50 microgam, nửa liều, như một liều tiêm tăng cường.

Có một số bằng chứng hạn chế cho thấy tác dụng của liều đó nhưng vẫn chưa có bằng chứng nào về mức độ kháng thể cao hơn có thể tồn tại trong bao lâu. Các nhà quản lý liên bang đang xem xét dữ liệu của Moderna để xác định xem dữ liệu được đưa ra có đủ để cho phép tiêm một nửa liều tăng cường hay không.

Cuối cùng, cả hai loại vắc-xin vẫn đang duy trì ổn định trong việc chống lại bệnh nặng và nhập viện, đặc biệt là ở những người dưới 65 tuổi, Moore nói.

Ban đầu, các nhà khoa học hy vọng rằng vắc-xin sẽ có hiệu quả 50% hoặc 60%. “Tất cả chúng tôi đều thấy đó là một kết quả tuyệt vời và rất vui với nó,” anh nói. “Cho đến nay chúng tôi đang tranh luận xem liệu hiệu quả của vắc-xin 96.3% đối với Moderna so với 88.8% đối với Pfizer có phải là một vấn đề lớn hay không.”

---

Source:New York Times Moderna vs. Pfizer: Both knockouts, but one seems to have the edge