Những gì chúng ta biết về vụ nổ máy nhắn tin (pager) chết người ở Lebanon

Những gì chúng ta biết về
vụ nổ máy nhắn tin (pager) chết người ở Lebanon

Xe cứu thương đến Trung tâm Y tế Đại học Hoa Kỳ tại Beirut (AUBMC) khi hơn 1.000 người, bao gồm các chiến binh và nhân viên y tế Hezbollah, bị thương khi máy nhắn tin mà họ sử dụng để liên lạc phát nổ trên khắp Lebanon, theo một nguồn tin an ninh, tại Beirut, Lebanon ngày 17 tháng 9 năm 2024. REUTERS/Mohamed Azakir/Ảnh lưu trữ

Reuters

Ngày 17 tháng 9 (Reuters) - Ít nhất chín người đã thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương khi máy nhắn tin do các thành viên Hezbollah sử dụng - bao gồm cả chiến binh và nhân viên y tế - phát nổ cùng lúc trên khắp Lebanon.

Sau đây là những gì chúng ta biết cho đến nay về vụ nổ máy nhắn tin.

VỤ NỔ XẢY RA KHI NÀO VÀ Ở ĐÂU?

Các vụ nổ bắt đầu vào khoảng 3:30 chiều (12:30 GMT) tại vùng ngoại ô phía nam của Beirut được gọi là Dahiyeh và thung lũng Bekaa ở phía đông - thành trì của nhóm chiến binh chống Israel Hezbollah.

Vụ việc kéo dài khoảng một giờ, các nhân chứng của Reuters và người dân Dahiyeh cho biết họ vẫn có thể nghe thấy tiếng nổ vào lúc 4:30 chiều (17:30 GMT).

Theo nguồn tin an ninh và đoạn phim mà Reuters xem xét, một số vụ nổ xảy ra sau khi máy nhắn tin reo, khiến các chiến binh phải đặt tay lên máy hoặc đưa máy lên mặt để kiểm tra màn hình.

VỤ NỔ LỚN ĐẾN MỨC NÀO?

Theo đoạn phim được Reuters xem xét, các vụ nổ tương đối được giới hạn. Trong hai đoạn phim riêng biệt từ video mạch kín của các siêu thị, các vụ nổ dường như chỉ làm bị thương người đeo máy nhắn tin hoặc người gần nhất.

Video từ bệnh viện và được chia sẻ trên mạng xã hội cho thấy những cá nhân bị thương ở mặt, mất ngón tay và vết thương hở ở hông, nơi có thể đã đeo máy nhắn tin.

Các vụ nổ dường như không gây ra thiệt hại lớn cho các tòa nhà hoặc gây ra bất kỳ đám cháy nào.

LOẠI MÁY NHẮN TIN NỔ NÀO?

Một nguồn tin an ninh cấp cao của Lebanon và một nguồn tin khác cho biết với Reuters rằng cơ quan tình báo Mossad của Israel đã cài một lượng nhỏ thuốc nổ vào 5.000 máy nhắn tin do Đài Loan sản xuất mà nhóm Hezbollah của Lebanon đặt hàng vài tháng trước vụ nổ hôm thứ Ba.

Phát biểu tại Diễn đàn Tương lai Kỹ thuật số có trách nhiệm ở Colombia, Công tước xứ Sussex đã suy ngẫm về những mối đe dọa do công nghệ gây ra.

Nguồn tin từ Lebanon cho biết nhóm này đã đặt mua máy nhắn tin do Gold Apollo có trụ sở tại Đài Loan sản xuất, mà một số nguồn tin cho biết đã được đưa vào nước này vào đầu năm nay. Nguồn tin này đã xác định được một bức ảnh về mẫu máy nhắn tin, AP-924.

Máy nhắn tin được trưng bày tại phòng họp ở tòa nhà công ty Gold Apollo tại Thành phố Tân Bắc, Đài Loan, ngày 18 tháng 9 năm 2024. REUTERS/Ann Wang Mua Quyền cấp phép

Hình ảnh về máy nhắn tin bị phá hủy được Reuters phân tích cho thấy hình dạng và nhãn dán ở mặt sau giống hệt với máy nhắn tin do Gold Apollo, một nhà sản xuất máy nhắn tin có trụ sở tại Đài Loan, sản xuất.

Hezbollah không trả lời các câu hỏi của Reuters về việc sản xuất máy nhắn tin. Người sáng lập Gold Apollo cho biết công ty không sản xuất máy nhắn tin được sử dụng trong các vụ nổ ở Lebanon. Chúng được sản xuất bởi một công ty ở châu Âu có quyền sử dụng thương hiệu của công ty Đài Loan.

Các chiến binh Hezbollah bắt đầu sử dụng máy nhắn tin vì tin rằng họ có thể trốn tránh việc Israel theo dõi vị trí của họ, hai nguồn tin quen thuộc với hoạt động của nhóm này nói với Reuters trong năm nay.

Ba nguồn tin an ninh nói với Reuters rằng các máy nhắn tin phát nổ là mẫu mới nhất được Hezbollah đưa vào sử dụng trong những tháng gần đây.

NGUYÊN NHÂN GÌ KHIẾN MÁY NHẮN PHÁT NỔ?

Hezbollah được Iran hậu thuẫn cho biết họ đang tiến hành "cuộc điều tra khoa học và an ninh" về nguyên nhân vụ nổ và cho biết Israel sẽ nhận được "hình phạt thích đáng".

Các nguồn tin ngoại giao và an ninh suy đoán rằng vụ nổ có thể xảy ra do pin của thiết bị phát nổ, có thể là do quá nhiệt.

Nhưng những người khác lại cho rằng Israel có thể đã xâm nhập vào chuỗi cung ứng máy nhắn tin của Hezbollah. Tờ New York Times đưa tin rằng Israel đã giấu vật liệu nổ trong một lô máy nhắn tin mới trước khi chúng được nhập khẩu vào Lebanon, trích dẫn lời các quan chức Mỹ và các quan chức khác được thông báo về hoạt động này.

Một số chuyên gia trao đổi với Reuters cho biết họ nghi ngờ chỉ riêng pin không đủ khả năng gây ra vụ nổ.

Paul Christensen, chuyên gia về an toàn pin lithium ion tại Đại học Newcastle, cho biết thiệt hại này có vẻ không phù hợp với các trường hợp hỏng pin như vậy trước đây.

"Những gì chúng ta đang nói đến là một cục pin tương đối nhỏ bốc cháy. Chúng ta không nói đến một vụ nổ chết người ở đây...trực giác của tôi cho tôi biết rằng điều đó rất khó xảy ra", ông nói.

Ofodike Ezekoye, giáo sư kỹ thuật cơ khí tại Đại học Texas ở Austin, cho biết một lý do khác để nghi ngờ vụ nổ là do pin quá nóng là thông thường chỉ có pin được sạc đầy mới có thể bắt lửa hoặc phát nổ.

"Dưới 50% (sạc)...nó sẽ tạo ra khí và hơi, nhưng không gây cháy hoặc nổ. Rất khó có khả năng tất cả những người có máy nhắn tin bị hỏng đều có pin được sạc đầy", ông nói.

Theo cuốn sách "Rise and Kill First" xuất bản năm 2018, lực lượng tình báo Israel trước đây đã từng đặt thuốc nổ vào điện thoại cá nhân để nhắm vào kẻ thù. Tin tặc cũng đã chứng minh khả năng đưa mã độc vào các thiết bị cá nhân, khiến chúng quá nhiệt và phát nổ trong một số trường hợp.

CÁC NHÀ CHÍNH QUYỀN ĐÃ NÓI GÌ?

Bộ ngoại giao Lebanon gọi vụ nổ là "cuộc tấn công mạng của Israel", nhưng không cung cấp thông tin chi tiết về cách đưa ra kết luận đó.

Bộ trưởng thông tin Lebanon cho biết vụ tấn công này là hành động xâm phạm chủ quyền của Lebanon.

Quân đội Israel từ chối trả lời câu hỏi của Reuters về vụ nổ máy nhắn tin.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết Washington đang thu thập thông tin và không liên quan. Lầu Năm Góc cho biết không có thay đổi nào trong tư thế lực lượng của Hoa Kỳ ở Trung Đông sau vụ việc.

NHỮNG HÀM Ý ĐỐI VỚI CUỘC XUNG ĐỘT ISRAEL-HEZBOLLAH LÀ GÌ?

Các nhà phân tích nhìn thấy mối đe dọa leo thang giữa Israel và Hezbollah, hai bên đã đấu súng xuyên biên giới kể từ khi cuộc chiến Israel-Hamas ở Gaza bắt đầu vào tháng 10 năm ngoái.

Nhưng hiện tại, các chuyên gia vẫn còn hoài nghi về khả năng gây ra một cuộc chiến tranh toàn diện giữa Israel và Hezbollah, một cuộc chiến mà Hoa Kỳ đã tìm cách ngăn chặn và tin rằng không bên nào mong muốn.

Matthew Levitt, cựu phó giám đốc cơ quan tình báo Bộ Tài chính Hoa Kỳ và là tác giả của một cuốn sách về Hezbollah, cho biết vụ nổ máy nhắn tin có thể làm gián đoạn hoạt động của tổ chức này trong một thời gian.

Jonathan Panikoff, cựu phó quan chức tình báo quốc gia của chính phủ Hoa Kỳ phụ trách Trung Đông, cho biết Hezbollah có thể hạ thấp "thất bại phản gián lớn nhất trong nhiều thập kỷ" nhưng căng thẳng gia tăng cuối cùng có thể bùng phát thành chiến tranh toàn diện nếu ngoại giao tiếp tục thất bại.

Reuters