Dân lên ruột vì nhà nước bán vàng ra, nhưng không mua lại

Dân lên ruột vì nhà nước bán vàng ra,
nhưng không mua lại

Vàng có giấy tờ khi phát hành nhưng khi dân bán lại thì mọi thứ vô nghĩa (Hình: Facebook)

Trần Anh Quân

Chuyện công ty vàng bạc đá quý SJC, trực thuộc nhà nước, từ chối mua lại vàng có đánh dấu “một chữ” khiến người dân bất ngờ và hoang mang.

Vàng một chữ, là những miếng vàng SJC có số series gồm một chữ cái đứng trước dãy số. Loại một chữ này được sản xuất từ trước năm 1996, sau đó SJC chuyển sang series hai chữ. Về chất lượng, theo thông báo của SJC, cả lại loại vàng một chữ và hai chữ đều có chất lượng và giá trị như nhau.

Khi mua vàng, người dân không được báo trước chuyện “bán ra mà không mua lại” này, cứ nghĩ vàng nào cũng là vàng, công ty nhà nước sản xuất bán ra thì phải mua lại, nhưng không. Nhà nước độc quyền mua bán và sản xuất vàng đang khiến người mua dở khóc dở cười.

Tại sao vàng của cộng sản, không thể đổi thành tiền?

Người Việt Nam thường coi vàng là một kênh đầu tư ít rủi ro, dễ mua bán lúc cần thiết, nên lời giải thích của SJC bị phản đối rất mạnh mẽ. Dư luận cho dù là vàng một chữ, hai chữ gì thì cũng là do nhà nước độc quyền làm ra, rồi độc quyền phân phối kinh doanh, thì bán ra rồi phải mua vào.

Vàng miếng SJC loại “hai chữ” bên trái và miếng vàng loại “một chữ” bên phải. (Hình: báo Tuổi Trẻ)

Anh X.P., một người dân ở Sài Gòn nói: “Vàng đâu phải cọng rau con cá bán ra rồi không mua lại, nó là một loại tài sản người dân tích luỹ đề phòng khi hữu sự. Giả sử nếu gia đình có người bệnh, cần bán vàng gấp để cấp cứu, mà đem vàng SJC ra công ty SJC không mua, thì ảnh hưởng tới tính mạng người ta rồi.”

Năm 2012, nhà nước CSVN ban hành nghị định 24, quy định ngân hàng nhà nước (NHNN) là cơ quan duy nhất được tổ chức và quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng. Công ty SJC (100% vốn nhà nước) được độc quyền kinh doanh vàng miếng tại Việt Nam.

SJC nói rằng vàng nào cũng có chất lượng như nhau nhưng vàng một chữ thì cũ, nên không mua vào. Vậy chẳng khác nào SJC thừa nhận vàng của họ là vàng có hạn sử dụng. Bây giờ vàng một chữ đã hết hạn sử dụng, họ không mua lại nữa. Sau này họ làm vàng ba chữ, bốn chữ, thì vàng hai chữ hiện nay chắc chỉ để đem chôn chứ bán cho ai?

Rõ ràng, nhà cầm quyền hành động tùy tiện và bất cần lý lẽ, mà hiện nay dân tình xôn xao là mọi thứ giống như là một cuộc đánh tư sản qua vàng một cách bất ngờ. Tài sản không có ngày thu hồi.

Có người nói rằng còn cách là đem vàng đó ra cho các cửa hàng vàng tư nhân để họ nấu ra thành vàng nhẫn, nhưng làm vậy thì mỗi lượng vàng sẽ bị thiệt hại vài trăm ngàn đồng, chưa nói là nếu bị bắt thì sẽ bị tịch thu, vì vàng là nhà nước ra luật, độc quyền mọi thứ.

Mua vàng cộng sản như mua công trái

Những miếng vàng của SJC được ép nhựa rất kỹ và có tem phản quang chống hàng giả. Tuy nhiên, nhiều trường hợp người dân kể lại rằng bên trong lớp nhựa thường xuất hiện gỉ sắt.

Anh Hoàn Ngọc Thanh, một người dân ở Thanh Hóa kể lại câu chuyện của mình trên trang facebook cá nhân: “Hôm nay mình đi bán hộ chị 3 lượng vàng SJC. Vào tiệm nhân viên bảo miếng vàng này có gỉ sắt bên trong nên bị trừ 450 nghìn. Còn miếng này vỏ bọc bị ố trừ 50 nghìn. Nếu giả sử vào một ngày đẹp trời, có một anh dở hơi nào đó cắt thử một miếng ra coi bên trong là gì? Và có khi nào anh ta thốt lên: “Ối giời ơi! Cái gì nó giống vàng chứ không phải là vàng” thì thế nào bà con?”

Điều này có nghĩa là khi người dân nghi miếng vàng ở bên trong lớp nhựa bọc kín là giả, SJC quy định rằng người dân tháo lớp nhựa ra để kiểm tra thì miếng vàng đó coi như là mất giá trị. Thậm chí khi người dân phát hiện đó là vàng giả thì công ty SJC lại hoàn toàn có thể kiện ngược lại, rằng người dân đã làm mất niêm, do đã tháo lớp nhựa bọc bên ngoài ra.

Vàng mua của nhà nước tiền mười, nhưng lấy về thì mất giá, không khác gì chuyện nhà nước kêu gọi dân mua công trái trước đây, đến hạn lấy về chỉ cầm chơi, vô giá trị.

Câu chuyện tố ngược lại khách hàng này xảy ra nhiều lần ở Việt Nam, như vụ án con ruồi trong chai nước của hãng Tân Hiệp Phát. Hoặc gần đây là vụ hãng xe Vinfast kiện ngược khách hàng vì dám nói xe của ông Phạm Nhật Vượng không có chất lượng.

SJC là công ty độc quyền của nhà nước cộng sản, nên người dân không thể nhờ một tổ chức nào tại Việt Nam kiểm định chất lượng. Còn trong trường hợp người dân muốn mang vàng SJC ra nước ngoài để kiểm định thì lại càng không thể. Bởi, theo quy định tại khoản 2 Điều 2 Thông tư 11/2014/TT-NHNN, không cá nhân nào được phép mang vàng miếng ra khỏi biên giới Việt Nam. Nếu thật sự là vàng thật, và là tài sản hợp pháp của người dân thì tại sao lại cấm người dân đem đi ra nước ngoài?

Cũng theo thông tư 11 này, kể cả khi người dân muốn mang vàng miếng sang nước ngoài đầu tư, hoặc có xảy ra chiến tranh mà muốn đi tị nạn, cũng không được mang vàng miếng SJC ra khỏi lãnh thổ Việt Nam. Như vậy, nếu có vấn đề gì, người dân phải ra đi tay trắng chứ vàng vẫn nằm trong tay cộng sản. Và cho dù là có đem ra nước ngoài được, nhưng nước ngoài cũng phải mở lớp nhựa của SJC ra để kiểm định, liệu bên trong đó có phải là vàng đủ tiêu chuẩn 9999 không?

Trần Anh Quân