Những tỉ phú Hamas

Điều hành Gaza nhưng Hamas đã góp phần biến Gaza thành địa ngục từ trước khi xảy ra chiến tranh (ảnh: Salih Zeki Fazlioglu/Anadolu Agency/Getty Images)

Minh Đăng

Trong khi người dân Gaza mòn mỏi trong nghèo đói và được coi như lá chắn sống thì các nhà lãnh đạo Hamas sống như tỷ phú. Chỉ riêng ba thủ lĩnh hàng đầu của nhóm khủng bố đã có tổng tài sản $11 tỷ và tận hưởng cuộc sống xa hoa tại Qatar, nơi từ lâu luôn rộng tay chào đón các thủ lĩnh Hamas.

Sở hữu tài sản hàng tỉ đôla

Dân biểu Andy Ogles (Cộng hòa-Tennessee) đang tài trợ một dự luật tước bỏ tư cách đồng minh Hoa Kỳ của Qatar, trừ khi Qatar cam kết không dính dáng ban lãnh đạo Hamas. Thượng nghị sĩ Ted Cruz (Cộng hòa-Texas) cũng đề xuất “Đạo luật trừng phạt Hamas”, nhằm ngăn chặn khả năng Hamas tìm nơi trú ẩn an toàn ở nước ngoài, trong đó có Qatar hoặc Thổ Nhĩ Kỳ. Đạo luật này sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với “các khách sạn, ngân hàng và doanh nghiệp ở các quốc gia thân hữu của Hamas”.

Theo Times of Israel, Hamas điều hành một văn phòng tại thủ đô Doha của Qatar và ba nhà lãnh đạo chóp bu Ismail Haniyeh, Moussa Abu Marzuk và Khaled Mashal đang sống xa hoa như ông hoàng. Trong khi đó, phần lớn dân số hơn hai triệu người ở Dải Gaza, nơi Hamas cai trị từ năm 2007, vật vạ trong nghèo đói cùng cực.

Ismail Haniyeh (ảnh: Majdi Fathi/NurPhoto via Getty Images)

Khaled Mashal (ảnh: Momen Faiz/NurPhoto via Getty Images)

Moussa Abu Marzuk (ảnh: Salah Malkawi/Getty Images)

Ismail Haniyeh, 61 tuổi, người đứng đầu cánh chính trị của Hamas, từng là thủ tướng của toàn bộ lãnh thổ Palestine sau cuộc bầu cử năm 2006 cho đến khi ông bị cách chức một năm sau đó. Ông tiếp tục cai trị Dải Gaza cho đến năm 2017 trước khi sang Qatar để bảo đảm an toàn cá nhân. Tình báo Israel cho biết, Haniyeh, cha của 13 đứa con, có tài sản hơn $4 tỷ. Theo một bài đăng trên mạng xã hội gần đây của Đại sứ quán Israel tại Mỹ, Haniyeh cùng hai con trai trưởng thành, Maaz và Abdel Salam, có cuộc sống thượng lưu và thường xuyên ngụ trong các khách sạn sang trọng ở Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ.

Các nguồn tin ở Gaza cho biết gia đình Haniyeh sở hữu số lượng lớn bất động sản ở Gaza, chưa kể các công ty thiết bị điện và nội thất, với những cuộc làm ăn hợp tác với gia đình Shalesh. Gia đình Haniyeh còn có quan hệ đối tác trong các nhà máy bê tông, cơ sở nghiền đá và một cửa hàng trang sức.

Tuần trước, Haniyeh đã tới Iran để gặp Lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei. Iran là nhà tài trợ lâu năm của Hamas. Con trai của thủ lĩnh Hamas Haniyeh, Maaz Haniyeh, được xem là “trùm bất động sản” ở Gaza với “bộ sưu tập” biệt thự và cao ốc cao cấp. Theo Israel Today, cậu ấm Maaz – vừa được cấp hộ chiếu Thổ Nhĩ Kỳ vào năm nay – nổi tiếng là tay chơi khét tiếng Thổ Nhĩ Kỳ.

“Cạnh tranh” với Ismail Haniyeh về mức độ giàu có là Abu Marzuk, 72 tuổi, một lãnh đạo chính trị cấp cao của Hamas, người đứng đầu “văn phòng quan hệ quốc tế” của tổ chức này, được chính phủ Israel ước tính có tài sản trị giá $3 tỷ. Abu Marzuk có bằng thạc sĩ quản lý xây dựng tại Đại học bang Colorado và từng bị giam ở New York khi cơ quan nhập cư Hoa Kỳ phát hiện tên đương sự trong danh sách theo dõi khủng bố vào năm 1995.

Và Khaled Mashal, 67 tuổi, người đang kêu gọi toàn cầu chống lại Do Thái, có tài sản hơn $4 tỷ. Năm 2021, tờ Al-Majlah của Lebanon cho biết, Mashaal và cấp phó của ông, Moussa Abu Marzuk, đã khai thác các quỹ viện trợ và quyên góp quốc tế dành cho Gaza. Mashaal đã sử dụng số tiền này để xây dựng một bộ sưu tập bất động sản có giá trị ở Ai Cập, Qatar và Vịnh Ba Tư, trong khi Moussa Abu Marzuk hiện kiểm soát 10 công ty lớn kinh doanh tài chính.

Theo một báo cáo từ Tổ chức Bảo vệ các nền Dân chủ (Foundation for the Defense of Democracies – FDD, Washington DC), sự hiện diện của các nhà lãnh đạo Hamas ở Qatar từ lâu đã được tiểu vương quốc này biện minh là một phần trong sự hỗ trợ của họ nhằm biến Hamas thành “một tổ chức quyền lực cai trị có trách nhiệm” để dần từ bỏ chủ trương bạo lực. Theo báo cáo vào Tháng Mười của FDD, Qatar cung cấp cho Hamas từ 120 triệu đến $480 triệu mỗi năm.

Hamas ước tính kiếm được hơn $1 tỷ mỗi năm từ mạng lưới toàn cầu bao gồm tiền điện tử, bất động sản, hoạt động kinh doanh hợp pháp, đánh thuế người dân Gaza. Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã áp dụng các biện pháp trừng phạt nhằm vào hàng chục thành viên của Hamas, nhưng với số lượng lớn các công ty vỏ bọc, Hamas đã trở thành một trong những tổ chức khủng bố giàu nhất thế giới.

Ban lãnh đạo Hamas kiểm soát danh mục đầu tư ước tính gần $1 tỷ và sở hữu tài sản ở Sudan, Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Saudi, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Algeria, Ai Cập và nhiều nơi khác. Hamas áp thuế 20% đối với hàng hóa buôn lậu từ Ai Cập đến Dải Gaza, thông qua mạng địa đạo chằng chịt. Các báo cáo cũng cho biết Hamas kiếm được khoảng $450 triệu hàng năm từ hoạt động buôn bán chợ đen ở Gaza.

Bất luận có chiến tranh hay không, người dân Gaza vẫn luôn sống trong bất hạnh
(ảnh: Ali Jadallah/Anadolu via Getty Images)

The Washington Post ngày 2 Tháng Mười Một 2023 cho biết chính phủ Mỹ đang tập trung điều tra các nguồn tài chính của Hamas cũng như những gương mặt chóp bu như Ismail Haniyeh, Moussa Abu Marzuk và Khaled Mashal. Ngày 18 Tháng Mười 2023, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã công bố các biện pháp trừng phạt nhằm vào những người ủng hộ Hamas và “những người hỗ trợ tài chính” cho văn phòng chính trị Hamas nằm dưới sự điều hành của Ismail Haniyeh.

Sinh ra trong trại tị nạn Shati ở Dải Gaza với bố mẹ là người tị nạn trong cuộc chiến Ả Rập-Israel năm 1948, Haniyeh từng bị chính quyền Israel giam giữ khi tham gia các cuộc biểu tình bạo động trong lần intifada đầu tiên vào năm 1987. Haniyeh nhanh chóng thăng tiến trong hàng ngũ Hamas. BBC cho biết, trong cuộc không kích của Israel vào Tháng Chín 2003 vào một khu chung cư ở Thành phố Gaza, Haniyeh bị thương nặng. Sau khi thoát chết, Haniyeh được một hội đồng các viên chức cấp cao Hamas chọn làm thủ lĩnh năm 2017 và một lần nữa vào năm 2021 với nhiệm kỳ bốn năm.

Việc những nhân vật chóp bu Hamas sống trong xa hoa không phải là chuyện mới đối với giới quan sát, đặc biệt với Bộ Tài chính Hoa Kỳ. Wally Adeyemo, Thứ trưởng Bộ Tài chính Hoa Kỳ, nói rằng “như nhiều tầng lớp thượng lưu Nga, các quan chức cấp cao Hamas sống xa hoa, trong khi người dân Gaza bình thường phải đối mặt điều kiện sống tồi tệ”.

Brian Nelson, Thứ trưởng Bộ Tài chính phụ trách khủng bố và tình báo tài chính, cũng cho biết trong một bài phát biểu vào Tháng Mười 2023 rằng danh mục đầu tư cho phép quan chức Hamas “sống thượng lưu, ở Gaza cũng như nhiều nơi khác tại Trung Đông, trong khi thường dân Palestine ở Gaza phải đối mặt với điều kiện sống khắc nghiệt và viễn cảnh tồi tệ”.

Minh Đăng